Suliassaq 4: Seqernup qinngornerisa uterarnerat misissoruk

Uani suliassami pisartoq pingaarutilik misissussavat, Issittumut pingaarutilerujussuaq: Seqernup qinngornerisa uterarnerat (Albedo)

Seqernup qinngornerisa uterarnerat isumaqarpoq, qaap seqernup qinngorneri qanoq atsigisumik silaannarmut uterteqqissinnaanerai. Qaat qaamasut seqernup qinngornerinik utertitsisinnaaneri annertupput, seqernullu qinngornerinik annertuumik utertitsisarlutik.

Qaat taartut seqernup qinngornerinik utertitsisinnaaneri annikipput, Seqernullu qinngorneri annertuumik iiorartarlugit.

Nukik annertooq iiorarneqaraangat, qaap kissarnera qaffattarpoq.

 

3-p ataani pingasunik suliassaqarpoq:

Suliassaq 1: Seqernup qinngornerisa uterarnerat (albedo) sunaava?

Suliassaq 2: Immap sunniutai Issittumi seqernup qinngornerisa uterarnerannut

Suliasaq  3: Issittumi seqernup qinngornerisa uterarnerisa allanngornerat sunik sunniuteqarpa?

PIAREERSARNEQ

Link til animation om albedo
Albedo
Link til animation om permafrost
Grønlands indlandsis

ILANNGUTASSIAT ATUAKKIT:

Sermersuup oqimaaqatigiiffii
Albedo

SULIASSAT

Seqernup qinngornerisa uterarnerisa (albedo) isumaa misissussavat. Kiisalu seqernup qinngornerisa uterarnerisa immikkuullarissumik Issittumi sunniutai misissussavatit.

Suliassaqarfik (Arbejdsbordet) ammaruk

OPGAVENS DATASÆT:

Temperaturudvikling

Suliassaq 1. Seqernup qinngornerisa uterarnerat (albedo) sunaana?

Siullermik seqernup qinngornerisa uterarnerat misissussavat paasiniarlugu pisartoq taanna sunaanersoq. Titartakkamik filmiliaq ”Klima på tværs” atussavat kiisalu titartakkamut tassunga atasoq ilanngutassiaq.

  1. Seqernup qinngornerisa uterarnerat (albedo) sunaana?
  2. Seqernup qinngornerisa uterarnerat sermimut qaqortumut qanoq sunniuttarpa?
  3. Seqernup qinngornerisa uterarnerat sermimut taartumut qanoq sunniuttarpa?
  4. Seqernup qinngornerisa uterarnerat nunamut qanoq sunniuttarpa?
  5. Ukiup qanoq ilinerani sorlermi Issittup qaavani seqernup qinngorneri sakkortunerpaamik uterartinneqartarpat?

Suliassaq 2. Immap Issittumi seqernup qinngornerisa uterarnerannut sunniutaa

Issittumi immap sikuata annertussusaa malunnartumik allanngorartarpoq. Sermersuup siaruarsimanera aalaakkaaneruvoq. Uani misissussavat, immap sikua qanoq allannguuteqarsimatiginersoq.

  1. Suliassaqarfimmukarit (arbejdsbord) immallu sikuata siaruarsimanera toqqarlugu. Kurvemi km2-inik sikup siaruarsimanera takusinnaavat. Kurve titartaruk siaruarsimanerisa minnerpaaffissaani. Kurvep suna takutippaa?
  2. afventer
  3. afventer

Suliassaq 3. Issittumi seqernup qinngornerisa uterarnerisa allanngornerat qanoq kinguneqarpa?

  1. Allaaseriuk seqernup qinngornerisa uterarnerat allanngoraangat qanoq kinguneqartarnersoq.
  2. Qanoq ililluni seqernup qinngornerisa uterarnerata allanngornera sunniuteqartarpa imaani sikumut kiisalu nunami sermimut?
  3. Kiassutsip allanngoriartorsimanera kurvemi takuuk. Suna takutippaa? Allaaseriuk nassuiarlugulu.
  4. Kiassutsip allanngoriartorsimanera qanoq ililluni seqernup qinngornerisa uterarnerannut attuumassuteqarpa?

UNIKAALLALAARIT – EQQARSARLUTILLU

Qanoq isumaqarpa, seqernup qinngornerisa uterarnerat feedback-mekanisme-mik taagaangatsigu?

Nassuiaruk qanoq isumaqarnersoq sermip aakkiartorneranik eqqartuisoqaraangat kiisalu taaguut ”Tipping point” seqernup qinngornerisa uterarnerannut atatillugu.

EQIKKAANEQ

Maanna ataatsimut naliliissaatit, seqernup qinngornerisa uterarnerata sunniuteqartarnera pillugu – kiisalu seqernup qinngornerisa uterarnerata Issittumi allannguuteqarnerata sunniuteqarnera.

SIUNERTAQ
  • Seqerngup nukiisa qinngornerisa Issittumut sunniutaanik misissuinissaq aamma sermip aputillu aannerisa kingunerisaannik sermip aputillu qaavata taartortaqarnerulernerata sunniutaanik misissuinissaq.
OQAATSIT SULIAMUT TUNNGASUT
  • Albedo, Issittoq, nukik, kiassuseq/ississuseq
TUNNGAVIUSUMIK ATORTUSSAT

Atuakkit:

  • Albedo
  • Sermersuup oqimaaqatigiiffii

Nassuiaat (Explainer):

  • Albedo
  • Sermersuaq
NERRIVIMMI SULLIVIMMI PAASISSUTISSAT ATAATSIMOORTUT
Temperaturudvikling
MISILERAANISSAMUT ISUMASSARSIFFISSAT
Back To Top